Verhaal van Arthur Lamm, Iska Lamm-Fried en dochter Irene Lamm

Geplaatst op h in Verhalen over bewoners door
1 Like

Sophiastraat 46, Gouda

Arthur Lamm (60) en Iska Lamm-Fried (43) en dochter Irene Lamm (19) woonden hier anderhalf jaar.

Arthur werd op 5 oktober 1882 geboren in Erfurt, Iska op 18 juli 1899 in Ulm. Arthur was ingenieur, in maart 1923 trouwde hij met Iska Fried in Königsberg. Hij was 40 jaar, zij 23. Op 21 december 1923 werd hun dochter Irene geboren. Eind 1933, het jaar van de machtsovername van Hitler, verliet het gezin nazi-Duitsland. Ze vestigden zich eerst in Amsterdam en verhuisden in 1939 naar Den Haag.

In maart 1941 vertrokken ze als buitenlandse vluchtelingen noodgedwongen vanuit de kuststreek naar Gouda. Na een maand in de Gravin Jacobastraat verhuisden ze op 3 april naar de Sophiastraat 46. Irene had een HBS-opleiding en werkte als kantoorbediende. Of Arthur hier met alle beperkende maatregelen nog heeft kunnen werken is onduidelijk. Anderhalf jaar woonden ze hier, terwijl ze als Joden steeds verder geïsoleerd werden van de rest van de bevolking. In juli 1942 begonnen de gedwongen Jodentransporten en de politierazzia’s.

In oktober 1942 werd het gezin uit elkaar gerukt. Moeder Iska en dochter Irene werden door de politie opgepakt, naar Amsterdam getransporteerd en op 14 oktober vastgezet in doorgangskamp Westerbork. Vier maanden zaten ze daar gevangen. Toen volgde onherroepelijk hun deportatie naar Auschwitz, daar werden ze direct na aankomst op 19 februari 1943 vermoord.

Arthur bleef volgens zijn Joodse Raadkaart met een besmettelijke ziekte achter. Hij werd ingeschreven in het Centraal Tehuis op de Oosthaven, het Joods bejaardentehuis. Bij de grote aprilrazzia van 9 april 1943, waarbij bijna alle Centraal Tehuisbewoners en overige Joodse stadgenoten werden gedeporteerd, moest ook Arthur mee. In een lange trein vanaf het Goudse station via Rotterdam naar Westerbork. Op 20 april 1943 volgde zijn deportatie naar Sobibor, daar werd hij direct na aankomst vermoord. Twee maanden na de dood van zijn vrouw Iska en hun dochter Irene in Auschwitz.

Nu herinneren drie Stolpersteine voor dit adres aan Arthur Lamm, Iska Lamm-Fried en hun dochter Irene Lamm.